Wennen is een manier van kwijtraken. Wennen is niet meer missen. Ik kwijl als ik een ui snipper, ik struikel als ik loop, mijn linkerhand lijkt soms een verkrampt klauwtje, niet verfijnder dan een slecht getunede robothand, dat ik behoedzaam naar een glas dirigeer. Pak glas. Pak.
Ik vier de langste dag van het jaar en neem daar nogal de tijd voor. Al ruimschoots wakker als de bezorger van de Volkskrant met fiets en al het tuinpad opkomt, een half uurtje na zijn collega van Dagblad van het Noorden. Het zijn de mooiste en de stilste uren.
Wat valt er te vieren?
Of zijn rolstoel in mijn auto paste, vroeg F. me in een boodschapje op Facebook. Ik zou hem ophalen bij zijn hypnotherapeut.
F. heeft het ook, maar al drie jaar langer.
Bij de kassa van de buurtsuper rekent de oude baas met wat muntgeld een blik witte bonen af, en begint dan geluidloos te huilen. Hij mist haar zo, zegt hij tegen de caissière, die – ‘wilt u zegeltjes?’ – ook niet goed weet wat ze moet. Waarna de oude man naar een tafeltje bij de deur van de slijterij schuifelt, zijn boodschap neerzet, en even gaat zitten. Ze is pas vier maanden dood, zegt hij.
Lees verder
Ruggelings drijvend in het lauwwarme ochtendwater van het Helper Zwembad denk ik F. nog te horen. Hij hapte gisteren naar adem en zocht af en toe naar woorden. F. is even oud als ik, maar ligt drie jaar op mij voor. Ik moest hem bellen tussen zeven en half acht ‘s avonds. Dan werkten zijn medicijnen. Wij hadden elkaar in geen tien jaar gesproken.
Dwars door de journalistiek loopt een rare scheidslijn. Aan de ene kant pronkt de harde onderzoeksjournalistiek met matig geschreven onthullingen. Aan de andere kant tooien storytellers zich met al te vlot bij elkaar geharkte, zij het prachtig geformuleerde verhalen waarvan de urgentie helaas kwestieus is. Tegelijkertijd ziet de een de ander niet voor vol aan.
Pijn schrijft niet lekker. Dat denk ik terwijl ik schrijf. Mijn linker pols rust daarbij op de rand van mijn laptop. De pink en ringvinger van mijn linkerhand trekken tegenwoordig even obstinaat omhoog als de wijsvinger die daar al tijden geleden mee begon. Van al die vreemde streken verkrampt mijn hand. ‘Alsof je te lang te hard in een tennisbal hebt geknepen,’ zeg ik soms, als mij gevraagd wordt wat het is, die pijn.
Dinsdagavond werd Carels Hoofd bekroond met de prijs van de Europese Gemeenschap voor gezondheidsjournalistiek. Hier het gesprek op radio 1 van zondagavond. En hieronder het filmpje van de ceremonie in Brussel. Als alle genomineerden op het podium staan, en de uitreiking aan de drie winnaars begint, zijn we vijftien minuten bezig.
En dit zei het juryrapport:
First Prize: Henk Blanken: “Carel’s Head” (Dagblad van het Noorden, The Netherlands)
The EU Jury chose the article “Carel’s Head” by Henk Blanken as winner of first place. This article follows a young man suffering from Parkinson’s Disease and gives a detailed, but emotional account of the pioneering surgery he receives. The journalist’s vivid writing made the jurors feel as if they had a ring-side view of the operation, with the patient and the doctor’s perspectives presented in equal measure. This is an excellent, well researched article on a little understood disease that nevertheless affects millions of patients across the EU.
Lees verder
Soms hebben mijn handen geen weet van elkaar. Ik draag twee glazen wijn van de keuken naar de woonkamer, en ik mors met links, terwijl ik weet dat ik ga morsen, en zowel mijn rechter- als mijn linkerhand opgedragen heb deze keer ‘gewoon’ te doen. Ergens gaat het mis. Zo voelt een wiel zich dat niet goed uitgelijnd is.
Soms google ik mijzelf. Dat heeft iets klefs en onfatsoenlijks. Een vorm van zelfbevrediging. Wie een selfie maakt, deelt die foto tenminste nog met vrienden, of met de wereld. Wie zichzelf googlet, controleert of hij nog bestaat.
Als ik wil slapen, vertel ik mijzelf een oud verhaal. Werkt altijd. Mijn hoofd raakt leeg van verveling, gewoonte, vertrouwdheid, gewenning. Het moet een lekenvariant van meditatie zijn: drie zinnen en ik ben weg. Maar nu wordt het tijd de knop te vinden om niet-weg te zijn, wakker zonder verhaal.
Toen de gong klonk had ik geen besef van tijd. Waren er vijf seconden verstreken? Dertig? Een minuut? In elk geval was ik van de wereld geweest, rechtop zittend, met mijn billen op een rond kussen, mijn voeten op een matje, mijn hoofd rollend in mijn nek zoals het wilde rollen, maar mij niet meer bewust van de ongemakkelijke pijn in mijn linker enkel.
Slaap, daar leek het op. Wakkere slaap.
Hij herkent mij aan mijn loopje. Zegt mijn zoon, in de donkere straat langs het spoor, als ik van het station naar huis loop en hij op weg is naar ‘een biertje met Marc’. Loopje? Wat is dat voor loopje? Wat gebogen misschien, ineen gedoken, een beetje onzeker alsof ik gedronken heb – in elk geval ‘een loopje’. En ik vraag mij ter plekke af hoe mijn vader liep.
Op de gekste momenten word ik wakker. Ik leef als een nachtportier naast het gewone leven. Bijna elke ochtend hoor ik hoe de krant op de mat ploft. Daarna de geluidloosheid van dit dorp. Een uur en een dagblad later rijden de eerste auto’s in de straat.
Als de intercity naar Zwolle mij opvalt, en de buurman in de regen zijn hond uitlaat, hoofd omlaag, de een gelaten, de ander snuffelend, schrijf ik al.
Thijs is 77. En hij wil dood voor het te laat is.
Thijs is eigenlijk zo gezond als een vis. Als ze niet in hun witte caravan op Texel zitten, fietst hij elke zomer met Marja zes weken in Duitsland, langs Rijn, Moezel of Main. Ze slapen in een kleine tent, op luchtbedden, met kussens die ze opblazen, de slaapzakken als dekens. Soms, als het regent, overnachten ze in een bed&breakfast of in een pension.
Het is vroeg in de herfst van 2013. Thijs repeteert nog elke week met het mannenkoor. Hij wandelt met het Nivon, de natuurvriendenvereniging. Op gezette tijden past hij op de kleinkinderen.
Hij heeft eigenlijk best een mooi leven gehad, vindt Thijs.
